Kỹ thuật Boro sashiko, hay còn gọi là may chắp vá, là một minh chứng sống động cho sự khéo léo và ý thức tiết kiệm của con người, không chỉ gắn liền với lịch sử lâu đời của Nhật Bản. Kỹ thuật Boro sashiko đã vượt ra khỏi giới hạn của một phương pháp sửa chữa đơn thuần để trở thành một xu hướng thời trang và nghệ thuật độc đáo. Hãy cùng Owl Brand tìm hiểu câu chuyện đằng sau những mảnh vải chấp vá này nhé!
Nơi tinh hoa Boro – Sashiko giao thoa với nghệ thuật may đo
Tại Nhật Bản, Boro sashiko ra đời từ nhu cầu thực tế của người dân lao động, đặc biệt là những người nông dân và ngư dân nghèo. Với điều kiện kinh tế khó khăn, vải vóc là một tài sản quý giá. Khi trang phục bị rách hay sờn cũ, thay vì vứt bỏ, họ tỉ mẩn dùng những mảnh vải nhỏ còn sót lại để vá víu, đắp nổi lên trên. Mỗi đường kim mũi chỉ không chỉ đơn thuần là sự sửa chữa mà còn là một hành động nghệ thuật, tạo nên những lớp vải dày dặn, bền chắc hơn và giữ ấm tốt hơn. Những bộ trang phục được may theo kỹ thuật Boro không chỉ mang dấu ấn thời gian mà còn kể câu chuyện về cuộc sống mưu sinh, về sự kiên cường và khả năng tận dụng mọi nguồn lực.
Boro trong văn hóa Nhật Bản: Tinh thần Mottainai
Trong lịch sử Nhật Bản, đặc biệt là ở các vùng nông thôn phía Bắc như Tohoku và Hokuriku, nơi có mùa đông dài và khắc nghiệt, vải vóc và bông rất khan hiếm. Kỹ thuật Boro (nghĩa đen là “rách nát” hay “vá víu”) ra đời từ nhu cầu thiết yếu: kéo dài tuổi thọ của quần áo và chăn màn. Người nông dân đã sử dụng những mảnh vải cũ, rách hoặc sờn, may chúng lại với nhau bằng những đường kim mũi chỉ đơn giản nhưng chắc chắn (thường là kỹ thuật sashiko – những đường thêu chạy dọc, ngang, hoặc theo họa tiết hình học) để tạo ra những món đồ mới, bền bỉ hơn.
Những món đồ boro không chỉ là trang phục mà còn là “di vật gia đình”, được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Mỗi miếng vá, mỗi đường kim đều chứa đựng câu chuyện về cuộc sống, sự kiên cường và tình cảm của những người đã từng sử dụng chúng. Đây chính là biểu hiện rõ nét của tinh thần Mottainai – triết lý Nhật Bản về sự trân trọng mọi vật, tránh lãng phí.
Nghệ thuật “tích kê” – “đắp vá” trong thời trang hiện đại
Ngày nay, khi thế giới đang hướng tới thời trang bền vững và trân trọng giá trị thủ công, Boro đã vượt ra khỏi giới hạn của một kỹ thuật may vá truyền thống để trở thành một nguồn cảm hứng bất tận cho các nhà thiết kế và thương hiệu thời trang trên toàn cầu. Những bộ sưu tập lấy cảm hứng từ boro mang đến vẻ đẹp mộc mạc, độc đáo và đầy tính cá nhân. Mỗi mảnh vá trên trang phục boro hiện đại không còn là dấu hiệu của sự thiếu thốn mà là biểu tượng của sự sáng tạo, sự bền vững và câu chuyện riêng biệt.
Tại Việt Nam, tinh thần tiết kiệm và tái sử dụng cũng là một phần tự nhiên trong đời sống từ bao đời nay. Người Việt có những cách gọi khác nhau cho kỹ thuật tương tự như boro, ví dụ như “tích kê”, “đắp vá”, “độn”, hay “punch” để gia cố và tạo ra những món đồ mới từ vải vụn hoặc quần áo cũ. Mặc dù không có một cái tên gọi chính thức và nổi tiếng như Boro của Nhật, nhưng bản chất của việc tận dụng và sáng tạo từ những gì sẵn có là hoàn toàn tương đồng.
Nhiều thương hiệu thời trang đã ứng dụng kỹ thuật boro và patchwork vào các thiết kế của mình, tạo ra những sản phẩm “có hồn”, mang giá trị nghệ thuật cao và thân thiện với môi trường. Điều này không chỉ giúp bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống mà còn định hình một xu hướng thời trang mới, nơi vẻ đẹp không nằm ở sự hào nhoáng mà ở chiều sâu câu chuyện và ý nghĩa bền vững mà mỗi sản phẩm mang lại.
Kapital thương hiệu nâng tầm nghệ thuật dệt may Boro Sashiko
Kapital, một thương hiệu thời trang Nhật Bản lừng danh, đã góp phần không nhỏ vào việc nâng tầm và đưa nghệ thuật dệt may Boro Sashiko từ những mảnh vải chắp vá khiêm tốn trở thành biểu tượng của sự sang trọng và độc đáo. Không chỉ đơn thuần là tái hiện kỹ thuật truyền thống, Kapital đã thổi hồn đương đại vào Boro Sashiko, biến mỗi sản phẩm thành một tác phẩm nghệ thuật kể câu chuyện riêng.
Thương hiệu này đã dành nhiều năm nghiên cứu sâu về lịch sử, kỹ thuật và ý nghĩa của Boro Sashiko. Họ không chỉ sử dụng những mảnh vải denim cũ hay vải sợi tự nhiên để vá víu, mà còn kết hợp chúng một cách tinh xảo với các loại vải cao cấp, họa tiết in độc đáo và kỹ thuật nhuộm indigo truyền thống. Mỗi đường khâu tay, mỗi vết sờn hay mảnh vá đều được tính toán tỉ mỉ, tạo nên một vẻ đẹp bất đối xứng đầy cuốn hút, vừa hoài cổ vừa hiện đại.
Kapital đã chứng minh rằng Boro Sashiko không chỉ là kỹ thuật may vá của người nghèo mà còn là một hình thức nghệ thuật bền vững, thể hiện sự trân trọng giá trị của thời gian và vật liệu. Nhờ Kapital, Boro Sashiko không chỉ được biết đến trong giới mộ điệu thời trang mà còn truyền cảm hứng cho nhiều nhà thiết kế và người tiêu dùng trên toàn thế giới, khẳng định vị thế của mình như một di sản văn hóa dệt may đầy tự hào của Nhật Bản.
